วัตถุประสงค์โครงการ
ร10. อาคารศาลแขวงราชบุรี ที่ตั้ง:ถนนวิชิตสงคราม อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี ละติจูด 13° 32' 24.09" เหนือ ลองจิจูด 99° 49' 10.20" ตะวันออก รูปแบบสถาปัตยกรรม ประวัติโดยสังเขป อาคารศาลแขวงราชบุรีสร้างขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2448–2450 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 เพื่อใช้เป็นที่ทำการศาลมณฑลราชบุรี ต่อมาในปี พ.ศ. 2476 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 รัฐบาลได้ยกเลิกศาลมณฑลราชบุรี แล้วตั้งขึ้นเป็นศาลจังหวัด อาคารหลังนี้จึงใช้เป็นที่ทำการศาลจังหวัดมาจนถึงปี พ.ศ. 2500 หลังจากนั้นจึงเปลี่ยนเป็นที่ทำการศาลแขวงมาจนถึงปัจจุบัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2520 อาคารศาลแขวงราชบุรีได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติโดยกรมศิลปากร และในปี พ.ศ. 2532 ได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นจากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ อาคารศาลแขวงราชบุรีเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น ผังพื้นอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมเกือบจัตุรัส ตรงกลางอาคารของทั้งสองชั้นเป็นห้องโถงพิจารณาคดีขนาดใหญ่ล้อมรอบด้วยระเบียงทั้ง 4 ด้าน ด้านหน้าอาคารเป็นโถงพักคอยและบันได จุดเด่นของอาคาร คือ ด้านสกัดด้านหน้าแบ่งเป็น 3 ส่วน ส่วนกลางสูงและกว้างกว่าริมสองข้าง หน้าจั่วส่วนกลางเป็นจั่วแบบวิหารกรีก หน้าบันปูนปั้นประดับพระราชลัญจกรในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หลังคาริมสองข้างเป็นหลังคาแบบเพิงชนกับผนังโถงกลางชั้นบนที่ระดับใต้คอสองรับจั่ว ผนังภายนอกโชว์แนวเสาโดยลดระดับผนังให้ลึกเข้าไป หน้าต่างเป็นซุ้มโค้งกลม ช่องแสงเหนือบานประตูและหน้าต่างเป็นไม้ฉลุ ผนังภายในมีแผงประดับเป็นไม้ฉลุลวดลายงดงาม ่
ประวัติโดยสังเขป
อาคารศาลแขวงราชบุรีสร้างขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2448–2450 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 เพื่อใช้เป็นที่ทำการศาลมณฑลราชบุรี ต่อมาในปี พ.ศ. 2476 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 รัฐบาลได้ยกเลิกศาลมณฑลราชบุรี แล้วตั้งขึ้นเป็นศาลจังหวัด อาคารหลังนี้จึงใช้เป็นที่ทำการศาลจังหวัดมาจนถึงปี พ.ศ. 2500 หลังจากนั้นจึงเปลี่ยนเป็นที่ทำการศาลแขวงมาจนถึงปัจจุบัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2520 อาคารศาลแขวงราชบุรีได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติโดยกรมศิลปากร และในปี พ.ศ. 2532 ได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นจากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์
อาคารศาลแขวงราชบุรีเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น ผังพื้นอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมเกือบจัตุรัส ตรงกลางอาคารของทั้งสองชั้นเป็นห้องโถงพิจารณาคดีขนาดใหญ่ล้อมรอบด้วยระเบียงทั้ง 4 ด้าน ด้านหน้าอาคารเป็นโถงพักคอยและบันได จุดเด่นของอาคาร คือ ด้านสกัดด้านหน้าแบ่งเป็น 3 ส่วน ส่วนกลางสูงและกว้างกว่าริมสองข้าง หน้าจั่วส่วนกลางเป็นจั่วแบบวิหารกรีก หน้าบันปูนปั้นประดับพระราชลัญจกรในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หลังคาริมสองข้างเป็นหลังคาแบบเพิงชนกับผนังโถงกลางชั้นบนที่ระดับใต้คอสองรับจั่ว ผนังภายนอกโชว์แนวเสาโดยลดระดับผนังให้ลึกเข้าไป หน้าต่างเป็นซุ้มโค้งกลม ช่องแสงเหนือบานประตูและหน้าต่างเป็นไม้ฉลุ ผนังภายในมีแผงประดับเป็นไม้ฉลุลวดลายงดงาม
่