ส11. วัดพวงมาลัย ที่ตั้ง: ตำบลแม่กลอง อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม ละติจูด 13° 24' 59.31" เหนือ ลองจิจูด 99° 59' 21.21" ตะวันออก ประวัติโดยสังเขป วัดพวงมาลัย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำแม่กลอง สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ระหว่างปี พ.ศ. 2415 – 2430 โดยสัสดีพ่วงและนางมาลัยได้มีศรัทธาถวายที่ดินของตนให้สร้างเป็นวัด ได้ชื่อว่า “วัดพ่วงมาลัยสุนทราราม” ต่อมาภายหลังเรียกชื่อสั้นๆ ว่า วัดพ่วงมาลัย และเพี้ยนจนกลายมาเป็นวัดพวงมาลัยในทุกวันนี้ หลังจากการสร้างวัดแล้วเสร็จ สัสดีพ่วงและนางมาลัยได้อาราธนาพระครูวินัยธรรม (หลวงพ่อแก้ว พรหมสโร) จากวัดช่องลมมาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก หลวงพ่อแก้วได้นำพระบรมสารีริกธาตุเมื่อครั้งออกธุดงค์จากประเทศพม่ามาด้วย และได้จำลองแบบเจดีย์มอญจากหงสาวดีมาสร้างที่วัดพวงมาลัย เรียกว่า เจดีย์หงสาวดีหรือเจดีย์หงสา ด้านในพระเจดีย์มีรอยพระพุทธบาทจำลอง และมีพระพุทธปฏิมากรอยู่ทั้งสี่ทิศ ในปี พ.ศ. 2539 กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนวัดพวงมาลัยเป็นโบราณสถานของชาติ ภายในวัดมีโบราณสถานและโบราณวัตถุที่สำคัญ ได้แก่ พระพุทธรูปปางมารวิชัย หน้าตักกว้าง 2 ศอก สูง 3 ศอกเศษ หล่อด้วยทองเหลือง เป็นพระประจำวัดมาแต่เดิม และพระพุทธรูปปางไสยาสน์หล่อด้วยทองเหลือง ยาว 2 วาเศษ ประจำอยู่ในวิหาร พระพุทธรูปปางมารวิชัย มีซุ้มเรือนแก้ว หล่อด้วยทองเหลือง หน้าตักกว้าง 3 ศอก สูง 17 นิ้ว เป็นพระประธานอยู่ในอุโบสถ เจดีย์หงสา เป็นเจดีย์ทรงปราสาทแบบมอญที่มีการผสมผสานศิลปะไทยและจีน ใต้ฐานเจดีย์เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง และมีภาพจิตกรรมฝาผนังฝีมือช่างท้องถิ่น นอกจากนี้ยังมีธรรมาสน์บุษบก สร้างขึ้นเพื่อถวายพระธรรมเทศนาในคราวพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสต้น รวมทั้งบานประตูและหน้าต่างพระอุโบสถซึ่งเป็นไม้แกะสลักลวดลายนูนลงสี